Niet westerse allochtoon
Ooit vroeg mijn werkgever naar mijn geboorteplaats, die ze natuurlijk allang kenden, want ik werkte er al meer dan tien jaar, maar dit was in opdracht van de overheid en diende voor statistieken, die dan weer gebruikt werden voor de financiering van weet ik veel, zover ben ik er toen niet ingedoken.
Wat ik ervan begreep is dat er extra subsidiegelden beschikbaar waren t.b.v. leerlingen met een niet-Nederlandse achtergrond, om hun schoolsucces te bevorderen. Daar was ik in principe helemaal voor. Even dacht ik dat ik misschien wel mee kon tellen als niet-westerse allochtoon, vanwege mijn geboorteplaats Djakarta, Indonesië, ofwel Batavia, Nederlandsch Indië, hoewel dat natuurlijk idioot geweest zou zijn. Ik heb even de definitie opgezocht en gevonden dat ik volgens die definitie niet tel als niet-westerse allochtoon, zo idioot was de overheid gelukkig niet.
Nu speelt het weer. Etnische registratie zou beter afgeschaft kunnen worden volgens de Raad voor Maatschappelijke Ondersteuning (RMO).
Op dit gebied hebben Amerikanen veel meer ervaring, ze zijn burgers van een echt immigratieland met democratische wetgeving, al vele jaren groepsbeleid, heen en weer bussende schoolkinderen nu eens naar de ene, dan weer naar de andere woonwijk, allerlei werkgelegenheidsmaatregelen, voor allerlei subgroepen, rangschikkingen naar ras, geslacht, burgerlijke staat. Van de USA kunnen we nog wat leren. Ook hoe het niet moet trouwens.
Google geeft teveel informatie voor mij om nu te gaan lezen.
Maar wat ga ik vinden van het advies van Jan Willem Duyvendak en Frank de Zwart, beiden wetenschappers met een ander advies dan de WMO: "Laat de mensen zelf bepalen wat ze willen zijn."? Dit omdat minderheden zelf bezwaar maken tegen de bureaucratische identiteit 'niet westerse allochtoon'. De gevolgen van de indeling in die categorie zijn nl. niet altijd gunstig.
Het blijft toch een kwestie van vertrouwen. Hoe betrouwbaar is onze eigen overheid? Wie kan er misbruik gaan maken van etnische registratie? Het is pas tachtig jaar geleden dat in Europa een industrie werd opgezet om Joodse mensen af te maken. Door een weerzinwekkende politieke partij in ons buurland, dat binnen tien jaar onze overheid ook overgenomen had. Nederland was daar niet op voorbereid.
Als de Nazi's hedendaagse middelen hadden gehad om hun etnische registratie door te voeren en te perfectioneren, dan zaten ze hier misschien nog. Dat houd ik in gedachten bij wat ik vind van zulke plannen en zulk beleid. Ik heb er weinig vertrouwen in.
Migratie kan grote zegeningen brengen, voor de migrant en voor het gastland beide. Maar de schaduwzijde laat de gevaren zien: (neo)- kolonialisme en vreemdelingenhaat. Migranten kunnen zich terugtrekken in hun eigen kring, in afzondering proberen te blijven zoals ze waren toen ze van huis vertrokken, zoals de Nederlandse vluchtelingen die, tijdens de tweede wereldoorlog in Australië, zich wentelden in folkloristische nostalgie. Ik herinner me een foto van een 'Hollandse Dag' in 1943(?), de enige keer dat ik in klederdracht gelopen heb. Onschuldig en schattig en bizar. Met zo'n Volendamse muts, door mijn moeder genaaid. Die kon alles maken met haar Singer naaimachine.
Ik heb pas achteraf de schaduwkanten leren zien, pas achteraf begrepen dat die nostalgie aanleiding kan zijn tot gevaarlijk gedrag voor een migrant. Dat veilige gevoel, van lekker vertrouwd en samen kan voor het gastland bedreigend worden. Het kan voor een migrant gevaarlijk zijn om erg veel nadruk te leggen op 'anders' zijn. En het kan zeker gevaarlijk zijn om succesvoller te worden dan de gastheer. Als een Jood geen land mag bezitten, mag hij wel arts of advocaat worden, maar misschien liever niet een al te succesvolle handelaar of bankier?
'Assimilatie' heeft een nare bijklank gekregen sinds ik begrepen heb dat dat eigenlijk van Joodse mensen geëist werd in de jaren '30 en ver daarvoor. Ze mochten zich niet onderscheiden door hun godsdienstige riten, door hun kleding, door hun opvallende capaciteiten en succes. Ik begrijp hun afkeer van assimilatie. Maar schutkleuren zijn voor een migrant wel veiliger. De scène met de geverfde vogel in Jerzy Kosinski's roman zal ik niet gauw vergeten. Hoe die vogel door soortgenoten doodgepikt wordt om die fel gekleurde veren. En tijdens het doodpikken worden die moordende vogels gevangen in het net dat de vogelvanger over ze heen gooit. Dat weer wel. Het is een metafoor waar ik lang over na kan denken.
Als een gastland geen rechtsstaat meer is voor een migrant, als de buren verraders worden, als je naam je afkomst prijs geeft en daardoor gevaarlijk wordt, dan is het punt bereikt dat de migrant weer moet vluchten, of misschien deze keer wel vechten. Het is een gevaar zowel voor de migrant als voor het gastland. Dat punt wil geen verstandig mens bereiken. Maar hoe blijven we uit de buurt van dat punt? Door in ieder geval onze rechtsstaat te bewaken. Uiteindelijk is de wet de belangrijkste bescherming die we hebben.
Maar we moeten ook ons eigen huisje beschermen. Niet al te naïef vertrouwen op de goedheid van de medemens. Die is niet beter dan ik zelf ben. Het blijft toch een kwestie van vertrouwen. En weten hoever dat vertrouwen mag gaan voordat het onverstandig wordt en gevaarlijk. Het is niet zeker dat onze overheid democratisch blijft, dat onze rechtsstaat overeind blijft ondanks al onze goede bedoelingen.
Wie niet sterk is moet slim zijn. En vooral voorzichtig met die etnische registratie.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten