Bevrijding

Vandaag is het Bevrijdingsdag, 5 mei 2012 om precies te zijn.

Het woord bevrijding is voor meerderlei uitleg vatbaar. Voor oudjes zoals ik, die nog van "voor de oorlog" zijn, heeft bevrijding al gauw een betekenis van "niet meer oorlog" "bevrijd van de bezetter". Bezetters, dat waren Duitsers, of Japanners.

Voor jongere mensen betekent het waarschijnlijk iets anders. Ik ben bijna 75, zo langzamerhand tot alweer een minderheid behorend. Ik voel me trouwens wel thuis in de positie van minderheid, zolang ik er niet te hevig op gediscrimineerd word. Maar daarover een andere keer, nu terug naar die jongere mensen.

De meeste Nederlanders jonger dan ik hebben bezetting niet van dichtbij meegemaakt. Zij zijn als het ware "in vrijheid geboren". Bevrijding is een wat lichter woord geworden, de beleving ervan over die bezetter, dat gevaar, die angst voor verlies van huis en haard, verlies van bescherming, van dierbaren die zomaar kunnen verdwijnen, die beleving moet anders geworden zijn. Vrijheid is blij geworden, maar ook naïef en kwetsbaar, juist omdat het besef dat vrijheid iets is dat bewaakt, beschermd en onderhouden moet worden niet meer zo vanzelfsprekend is.

Ik woon al vele jaren in Brabant, voor mij een land even vreemd als Indonesië voor mijn moeder geweest moet zijn, toen zij als jonge vrouw van even in de dertig met mijn vader mee trok. Ik was ook ongeveer zo oud toen ik hier kwam en geen carnaval kon vieren. Ik had wel een toneelstukje op kunnen voeren, maar echt meedoen, dat kon ik niet. En nog steeds niet. Ik ben een allochtoon, al kan je dat niet aan me zien en maar een beetje horen.

Mijn drie kinderen hebben desondanks toch carnaval leren vieren al heb ik nooit hun gezichtjes geschminkt voor de optocht of prachtige kostuums gefröbeld. Godinnezijdank leren kinderen ook door gewoon mee te doen met hun omgeving, zoals ze ook een muziekinstrument hebben leren bespelen en een auto hebben leren besturen. En andere dingen die bij hun opvoeding hoorden.

Volksfeesten, zoals Koninginnedag en Bevrijdingsdag lijken hier al gauw een beetje op carnaval, voor mij een niet te nemen horde, wat ik niet eens meer jammer vind. Laat mij maar lekker hier in mijn stoel zitten nadenken over bij voorbeeld 'bevrijding'.

Het is hier goed leven zolang ik dat kan zonder dat ik het gevaar loop dat iemand mij om mijn gedachten lastig kan vallen of nog erger, vast kan zetten. Ik kan die gedachten zelfs zonder gevaar verspreiden. Tenminste als ik iemand kan vinden die aardig of gek genoeg is om een poosje te willen luisteren of lezen. En zelf ben ik ook aardig of gek genoeg om zo nu en dan naar iemand anders te luisteren, of iets van een ander te lezen.

Gedachten vrijuit te mogen spreken of schrijven, zonder gevaar voor lijf en leden, dat is eigenlijk vrijheid voor mij. En natuurlijk vooral te mogen leven zoals ik dat wil. Ik hoef geen paleis, geen Maserati, zelfs niet eens een hulp in de huishouding zolang ik het zelf nog kan. Vrije toegang tot een bibliotheek dichtbij, een werkende radio en tv en online computer, ja, dat is eigenlijk wel genoeg vrijheid.

En geborgenheid, daarover een andere keer, maar daarover zal je me ook niet horen mopperen.

Het gaat niet om gelukkigheid. Het gaat om tevredenheid. Heel saai, maar het werkt wel.